Een veel gehoord excuus

Je kent ze wel, mensen die te pas en te onpas zeggen: ‘Het voelt niet goed’. Vaak zijn het mensen die vinden dat ze goed luisteren naar hun gevoel. Ze denken dat ze echte gevoelsmensen zijn. Maar als iemand tegen mij zegt dat iets niet goed voelt, ben ik altijd wat terughoudend, omdat het voor mij in zo’n situatie meestal gewoon goed ‘voelt’. Menselijke gevoelens of emoties zijn echter behoorlijk subjectief en juist daardoor alleen al in staat om de individuele perceptie van een situatie negatief te beïnvloeden. Dit is zeker het geval als aan de basis van het niet-goede-gevoel een emotionele lading ligt. Wat is dat? Een emotionele lading is gekoppeld aan een jeugdervaring. Je hebt iets in je jeugd meegemaakt dat je niet helemaal hebt doorvoeld en ervaren. Halverwege of eerder ben je ‘gevlucht’. De pijn die je daardoor niet ervaren hebt, wil er later telkens uitkomen en bepaalt voor een deel je leven. De niet doorvoelde pijn blijft net zo lang terugkomen totdat je bereid bent de confrontatie met de emotionele lading aan te gaan.

Op de vlucht
En juist daarom ben ik zo terughoudend als iemand met enige zelfingenomenheid zegt: ‘Het voelt niet goed’. Niet omdat ik gevoelsmensen, sensitiviteit of hoogsensitiviteit niet serieus neem. Integendeel. Ik wil duidelijk maken dat ‘het voelt niet goed’ (onbewust) gebruikt kan worden als excuus, als vlucht om niet met een pijnlijke situatie geconfronteerd te worden. Aan de basis van dat korte zinnetje kan vermijdingsgedrag schuilgaan, terwijl de persoon in kwestie wellicht werkelijk gelooft naar de stem van zijn hart te luisteren. En daar gaat het om: wanneer volg je je hart en wanneer ben je op de vlucht?

Comfortzone vergroten
Dat iets niet goed voelt hoeft zeker niet altijd te betekenen dat er weer eens een emotionele lading de kop op steekt of dat je op het punt staat te vluchten. Het kan ook gebeuren dat jij je in een nieuwe of ongewone situatie bevindt, wat een oncomfortabel gevoel geeft. Alles wat eng is, voelt nu eenmaal ongemakkelijk. Maar als je alleen koerst op wat goed voelt, kom je niet echt verder. Om je meer op je gemak te voelen in een nieuwe situatie – zeker als deze langer gaat duren – is het van belang om je comfortzone op te rekken. Je gaat dan letterlijk bezig met jezelf te herprogrammeren en een nieuwe mindset te ontwikkelen. In plaats van te denken dat iets niet goed voelt, kun je beginnen met tegen jezelf te zeggen: ‘het voelt nog niet goed’. Zo geef je de nieuwe situatie een kans. Vaak moet je eerst iets doen of proberen voordat je er een oordeel over kunt vellen.

Voelen of luisteren
Ik geloof dat veel mensen ‘voelen’ en ‘luisteren naar je hart’ (intuïtie) door elkaar halen. Mensen die hun gevoel volgen of zeggen gevoelsmens te zijn bedoelen vrijwel altijd dat ze hun hart of intuïtie volgen. Of ze dat werkelijk doen is de vraag.

Je intuïtie geeft je ingevingen of (flitsen van) inzichten. Je kiest ervoor er naar te luisteren en er actie op te nemen. Of je kiest ervoor dat niet te doen. Daar is geen analyse voor nodig. Zodra je aan de gang gaat met gedachten over het wel of niet doen van iets, of het wel of niet goed voelt, weet je al dat je intuïtie niet spreekt. Het is je ego dat er wat van vindt, vermomd in de rol van innerlijke criticus, perfectionist of andere storende deelpersoonlijkheid.

Hoofd, hart en buik
Sommige mensen hechten eraan zichzelf als rationeel te zien, terwijl anderen juist meer nadruk op gevoel leggen. Het is zinvoller om te werken aan een gezonde balans tussen buik, hart en hoofd. Drie basiskrachten die in elk mens aanwezig zijn. De Griekse filosoof Plato koppelde hieraan drie belangrijke eigenschappen: maat, moed en verstandigheid. ‘Maat’ gaat over het vermogen voldoende te genieten, maar ook grenzen te stellen aan je verlangens. Maat houden – of juist verliezen – verbindt Plato met de vaardigheden van de buik. Daarnaast staat ‘moed’ als het vermogen ongemak en angst te verdragen en in plaats daarvan bezieling in te zetten. Moedig is iemand die de kracht van het hart gebruikt. De derde kwaliteit ‘verstandigheid’ betreft het hoofd en het vermogen onder ogen te zien wat er speelt, je niet door illusies te laten leiden en niet te blijven steken in een beperkt beeld van de werkelijkheid.

Een mens functioneert optimaal wanneer buik, hart en hoofd in balans zijn. Een uitgebalanceerd individu kan genieten (buik), liefde ervaren (hart) en een onderzoekende houding aannemen (hoofd). Tegelijkertijd kan hij maat houden, moed opbrengen en verstandig zijn in alle drukte, onrust en onzekerheid die hem omringt. En dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan!

Kom in actie!
Dus in plaats van uit te stellen, te wachten op het goede gevoel of het juiste moment kun je beter in de actie gaan. Dan komt het goede gevoel vanzelf. En mocht het zo zijn dat er in je leven sprake is van steeds terugkerende negatieve patronen dan is er grote kans op onderliggende emotionele ladingen. Ook hier geldt hetzelfde. Kom in actie, bel een coach en ga aan de slag met je emotionele ladingen. Dan komt het goede gevoel vanzelf.

Het leven begint aan het einde van je comfortzone.

Neil Donald Walsh